Tereny zieleni to obszary otwarte, które są świadomie komponowane w strefach zurbanizowanych. Pełnią bardzo ważną funkcję w kształtowaniu przestrzeni miejskiej i są publicznie dostępne dla mieszkańców. Pozytywnie wpływają na odbiór estetyczny, stanowią strefę rekreacyjną i chronią środowisko naturalne. Do miejskich terenów zielonych zaliczamy przede wszystkim parki, lasy komunalne, ogrody, zieleń szlaków komunikacyjnych oraz zieleńce, czyli zwarte obszary zielone w centrum zabudowy miejskiej. Zieleńce pełnią funkcję dekoracyjną i najważniejszą rolę odgrywa w nich struktura roślin ozdobnych.
Znaczenie miejskich terenów zieleni
Tereny zieleni, jako obszary przyrodniczo czynne pełnią funkcję estetyczną, rekreacyjną, zdrowotną oraz osłonową. Są funkcjonalnie związane z infrastrukturą techniczno-mieszkaniową i finansowane ze środków publicznych. Stanowią nieodłączny element wizualny miasta. Umożliwiają wypoczynek czynny lub bierny na łonie przyrody i służą kształtowaniu relacji międzyludzkich. Wpływają na atrakcyjność mieszkaniową i inwestycyjną, poprawią walory estetyczne miejsca i standardy życia mieszkańców, a także pełnią znaczącą funkcję przyrodniczą. Rośliny produkują tlen, redukują zanieczyszczenia powietrza i zwiększają różnorodność biologiczną. Tereny zieleni zatrzymują wody opadowe i obniżają temperaturę powietrza, a także stanowią korytarze komunikacyjne dla ptaków. Zmniejszają hałas uliczny, regulują wilgotność powietrza i wydzielają fitoncydy. Poza tym, roślinność w mieście chroni przed nawiewami pyłów, pożarami i nadmiernym promieniowaniem UV. Korzystnie wpływa na mikroklimat i jakość gleb, a także poprawia stan zdrowia psychicznego mieszkańców.
Ogólne zasady projektowania terenów zieleni
Proces projektowania terenów zieleni musi uwzględniać nie tylko warunki przyrodnicze, ale również ekonomiczne i użytkowe. Bardzo istoty jest odpowiedni dobór roślin, aby prawidłowo spełniały one swoją funkcję, czyli poprawiały jakość wdychanego powietrza. Istotna będzie rzeźba terenu, zasobność gleby, a także mikroklimat siedliska i jego nasłonecznienie. Warunki wodno-glebowe oraz skład powietrza będą bezpośrednio warunkować możliwości rozwoju roślin. Na efektywność procesu fotosyntezy wpłynie także temperatura powietrza, natężenie światła oraz istniejący w krajobrazie materiał roślinny. Należy maksymalnie wykorzystać istniejący drzewostan. Należy zastanowić się nad kompozycją roślinną i jej elementami składowymi. Rodzaj roślinności będzie warunkowany typem zabudowy, która może być miejska, komunikacyjna lub przemysłowa. Projekt zieleni powinien być dostosowany do funkcji budynku oraz terenu. Inną roślinność zastosujemy w zieleńcach, a inną na trasach komunikacji pieszej czy samochodowej. Prawidłowy dobór materiału roślinnego powinien umożliwiać bezproblemowe przeprowadzenie czynności pielęgnacyjnych. Warto korzystać z oferty zaufanych producentów roślin ozdobnych, aby zyskać gwarancję najwyższej jakości materiału. W koncepcji kompozycyjnej należy poza tym uwzględnić elementy małej architektury ogrodowej, cieki wodne oraz ciągi komunikacyjne. Projekt terenu zieleni musi także uwzględniać przebieg sieci uzbrojenia podziemnego.
